Temel Linux Komutları

Whistle

Ruhsuz Filozof
Kurucu
Kurumsal Üye
Geliştirici
Yardımsever Üye
Mesaj
11.494
Çözümler
546
Beğeni
12.042
Puan
5.864
Bu konuda linux komutları ve ne işe yaradığını kısaca bahsedeceğim. Aslında her komutun fazla detayları olabilir. Bu yüzden --help yazarak daha fazla detay öğrenebilirsiniz. Bu konumuzda her komutun detaylarına inmeyeceğiz ancak talep olursa her komutla ilgili detaylı yazılı rehberler oluştururum.

Linux komutları nedir?​

Windows ve macOS işletim sistemlerinin aksine Linux kullanırsanız birçok şeyi gerçekleştirmek için komut yazmanız gerekecek.
Linux komutlarını shell dediğimiz yapıya yazıyoruz. Çekirdek ile iletişime geçip işlemlerimizi gerçekleştiriyor. Sistemi verimli kullanabilmek için komutları bilmeniz gerekmektedir. Hepsini oturup ezberlemeye çalışmayın tabii ki de. Bilgisayara linux kurun ve sistemi kullandıkça zaten aklınızda kalacaktır. Bu konuda ise derli toplu şekilde listeleyeceğim.

Her ne kadar bu konuda linux komutları listesi yer alacaksa da diğer işletim sistemi ailelerinde de benzer kullanımlar olabilir.


Komutlara geçmeden önce bilmeniz gerekenler​

Bazı komutların çalışması için root izni gerekebilir. Bu durumda girdiğiniz komutun önüne sudo komutunu yazmalısınız.
Örneğin fdisk -l komutunu girdiğiniz zaman mevcut oturum root değilse sistem hata verecektir. Çalışması için sudo fdisk -l yazmanız gerekmektedir.

Bazı komutlarda ise root hesabına geçiş yapmanız gerekebilir. Bu durumda ise su komutu girmelisiniz.

Dizin, Dosya yönetimi ve izin komutları​

KomutAçıklamaÖrnek Kullanım
cd <dizin yolu>Belirli dizine gitmek için kullanılır.cd /home/whistle
pwdBulunduğunuz dizini verirpwd
mkdir <klasör adı>Klasör oluşturmak için kullanılır.mkdir /home/whistle/mmotutkunlari
touch <dosya adı>Dosya oluşturmak için kullanılır.touch /home/whistle/mmotutkunlari.html
rm -rf <silinecek dosya veya klasör>Dosya ve klasörleri silmek için kullanılır.rm -rf /home/whistle/mmotutkunlari.html
rmdirBoş klasörleri silerrmdir /home/whistle/zaaxd/
lsBulunduğunuz dizinde olan dosyaları listeler.ls -a (-a olursa gizli dosyalarda gözükür.)
cat <dosya adı>Dosya içerisindeki yazıları konsola yazdırır veya konsoldaki yazıları dosyaya yazdırır.cat "Ben bir garip hamsiyim" > /home/whistle/mmotutkunlari.txt
cp <kopyalacak dosya> <yazılacak dizin>Klasör ve dosya kopyalamak için kullanılır.cp whistle.txt /home/whistle/yazilar/
mv <taşınacak dosya> <yazılacak dizin>Klasör ve dosyaları taşımak, isim değiştirmek için kullanılır.mv whistle.txt whistle2.txt
mv whistle.txt /home/whistle/yazilar/
findDizin içerisinde arama yapmak için kullanılır.find -type d -name whistle.txt
grepMetin belgesinden veri aramak veya konsola gelen verilerin bir kısmını almak için kullanılır.ifconfig | grep wlp3s0
chmod <izin rakamı, max: 777> <dosya veya klasör>Dizine ve dosyalara izinler verir.chmod 755 /home/whistle/mmotutkunlari/
chown <kullanıcı> <dosya>Dosya sahipliğini başka bir kullanıcıya eklemek içinchrown Whistle Whistle.txt
tar <özel komut> <arşiv adı> <arşivlenecek dosyalar>Arşivleme ve arşivden çıkartmak.tar -zxf yedek.tgz /home/whistle/mmotutkunlari/
zip, unzipDosyaları zip arşivine almak ve çıkartmak.zip whistle.zip whistle.txt


Disk Yönetimi​

Temel dosya yönetim komutlarından sonra disk yönetimi komutlarına da ihtiyacınız olabilir.

Bu komutları kullanmadan önce bazı teknik bilgilere ihtiyacınız var.
Linux'da diskler Windows gibi alfabe ile isimlendirilmez. Her fiziksel diskler ayrı ayrı isimlendirilir. Diskler içindeki bölümler ise numaralandırılır.
Örneğin;
linux disk isimlendirme.png

Disk işlemleri yaparken komutları girerken bu isimleri bilmeniz gerekli. Aksi halde yanlış bir bölümü biçimlendirebilirsiniz.

KomutAçıklamaÖrnek Kullanım
lsblkSistemde yer alan tüm diskleri ve mount dizinlerini gösterir.lsblk -l
fdiskDiskleri bölüntüleme, formatlama ve listeleme.fdisk -l (Sistemdeki diskleri sıralar)
cfdiskGrafiksel arayüz ile diskleri biçimlendirme.cfdisk
mount <bağlanacak disk> <dosyaların gözüleceği dizin>Diskleri bağlamak için kullanılır.mount /dev/sda4 /mnt/Archive/
umount <disk adı veya mount edilen dizin>Bağlı olan bir diski kaldırmak için kullanılır.umount /dev/sda4

Donanım Kullanımına Bakmak İçin Gereken Kodlar​

Burada ise sistemin ne kadar donanım kullandığını görmek için yazılması gereken kodlardan bahsedeceğim.
KomutAçıklamaÖrnek Kullanım
dfDisk kullanım oranları.df
freeRam kullanım oranlarıfree
topÇalışan uygulamaların CPU kullanım oranlarıtop


Bu konu taslak aşamasındadır. Vakit buldukça yenileri eklenecektir.
 
Son düzenleme:
Konuya yeni komutlar eklenmiştir. Zamanla konu içerisini zenginleştireceğim. :) Konuya katılım sağlamak isterseniz yorumlarda benim yaptığım şablonda anlatım uygulayabilirsiniz.
 
Geri
Üst