Merhaba arkadaşlar,
Bu konumuzda Arch Linux kurulumunu anlatacağım. Kurulumu sanal olarak gerçekleştireceğiz. Hemen hemen normal kurulumla benzer adımlar yer almaktadır.
Sadece biraz vakit aldığını söylemek mümkün. Çünkü kurulum sihirbazı bulunmuyor.
Güncelleme: Archinstall kurulum sihirbazı eklendi. Eğer normal kurulumu gerçekleştirmek isterseniz yazının devamını okuyabilirsiniz. Archinstall hakkında detaylı bilgiyi
Temel kurulumda sadece sistemin çalışması için gerekli olanlar yüklenir. Arch Linux'u hangi amaç ile kullanacaksanız kurulumu o yönde yapmanız gerekecek.
Daha sonra bulunduğunuz coğrafi konuma en yakın kaynaktan indirebilirsiniz. Kaynağa geldikten sonra archlinux-202x.xx.xx-x86_64.iso dosyasını indiriniz.
Ben rehberi 16 Mayıs 2021 tarihinde hazırladım. O zaman en güncel sürüm archlinux-2021.05.01-x86_64.iso buydu.
Bu rehber 2021.05 tarihinde yayımlanan archiso için anlatılmıştır. Zamanla değişiklikler meydana gelebilir.
Arch Linux Kurulum USB'si Hazırlama buradan detaylı bilgiyi edinebilirsiniz.
Fiziksel kuruluma başlamadan önce BIOS ayarlarından Secure Boot'u kapatmanız gerekiyor.
Not: Fiziksel kurulum aşamasında dual boot yapacaksanız. (Örneğin Windows'un yanına) tekrardan EFI partition'u oluşturmanıza gerek yok. Windows için ayrılan EFI'yı kullanabilirsiniz.
Klavye düzenini değiştiriyoruz. Eğer Türkçe QWERTY kullanıyorsanız şu komutu yazın;
Boot modunu doğrulamak isterseniz;
Sistemi internete bağlıyoruz.
İnternete bağlandığımızı kontrol etmek için foruma ping atıyoruz.
Sistem saatini güncelliyoruz.
Ben videoda kurulumu daha rahat yapabilmek için SSH bağlantısını aktif ettim. Eğer SSH bağlantısını aktif etmek istemiyorsanız SPOILER kısmında anlattıklarımı es geçin.
Diskleri Biçimlendirmek
Biz kurulumu UEFI olarak yaptığımızdan dolayı diskleri 3 parçaya ayıracğız. EFI bölümü, Swap bölümü ve Root bölümü olmak üzere.
Arch Linux'un resmi wikisinden diğer kurulumlarda ne kadar partition ayarlayabileceğinize bakabilirsiniz.
Bu komutları videoyu izleyerek kullanın.
Mevcut diskleri listelemek
Not: Eğer fiziksel kurulum yapacaksanız ve diskte verileriniz varsa hangi kısıma kurduğunuza dikkat edin. Aksi halde verilerinizi kaybedebilirsiniz.
Diski bölümlere ayırmak için şu komutu girin;
Daha sonra açılan pencerede disklerimizi ayarlıyoruz.
İlk önce EFI partitionu oluşturuyoruz. 260MB alan verin ve partition türünü giriniz. Tür idsi: ef00
LABEL bilgisine: EFI yazıyoruz.
NOT: Dual boot kuracaksanız EFI bölümünü tekrardan oluşturmayın!
Daha sonra SWAP alanını oluşturuyoruz. Ben kurulum rehberinde sanal diske 8GB alan vermiştim. Bu yüzden 1GB vereceğim. Minimum 512MB verin. Swap alanını fazla tutmakta fayda var. Önerilen şudur. Bilgisayardaki RAM Miktarı * 1.5 GB. Yani 8GB Ram varsa 12GB swap alanı ayırın.
LABEL bilgisine: SWAP yazıyoruz.
Kalan diski ise Arch Linux dosyalarının depolanacağı kısım olacak.
LABEL bilgisine: ROOT yazıyoruz.
Daha sonra Write deyip çıkıyoruz.
Disklerimizi yapacağımız kurulum moduna göre bölümlere ayırdık şimdi sıra geldi bunları formatlamaya. Tekrardan lsblk -f komutunu girerek disklerin bilgisini öğreniyoruz. Bende şu şekilde. (Sizde isimler farklı olabilir dikkat edin!)
EFI bölümünü formatlamak için şu komutu girin. (Eğer dual boot kuruyorsanız formatlamayın.)
Swap bölümü tanımlıyoruz.
Sistem dosyalarının kurulu olduğu bölümü formatlıyoruz.
Tüm işlemleri bitirdikten sonra tekrardan lsblk -f komutu ile kontrol edebilirsiniz. Videodan bakarak çıktının nasıl olduğunu görebilirsiniz.
Mount
Archiso aracılığıyla sistemi kuracağız. İlk önce yeni oluşturduğumuz bu diskleri archiso'ya mount etmemiz gerekecek.
Root bölümünü mount ediyoruz.
Boot klasörünü ayarlıyoruz
EFI klasörünü oluşturuyoruz.
Daha sonra EFI partiton'u oluşturduğumuz klasöre mount ediyoruz.
Arch Linux Sistem Dosyaları ve Ek Paketlerin Kurulumu
Bu aşamadan sonra sistem dosyalarını kuracağız. Sistem dosyalarını tekrardan indirecek. Mirrorlist'leri kontrol etmek isterseniz şu komutu girin.
Sistem dosyalarını kurmak için şu komutu çalıştırın
vim => Editör
iproute2 => (ip link, ip address show gibi komutları ekler) net-tools paketi yerine iproute2 kurabilirsiniz. Daha fazla bilgi için
iwd => kablosuz bağlantı
NOT2: Fiziksel kurulum yapıyorsanız ve işlemciniz INTEL ise intel-ucode paketini, AMD ise amd-ucode paketini kurunuz.
Daha sonra sistem ne kadar dosya indireceğini ve kurulumun ne kadar alan kaplayacağını belirtecek. Gelen soruya "y" diyoruz daha sonra kurulmasını bekliyoruz.
Daha sonra şu komutu çalıştırınız;
Dosya içeriğini görmek isterseniz şu komutu çalıştırabilirsiniz
Sistem Ayarlarını Yapmak
Sistem dosyalarını kurduktan sonra bazı ayarlamaları yapmamız gerekecek. Ayarlamaları gerçekleştirdikten sonra kendi Arch Linux kurulumunuza göre gerekli paketleri kurabilir ve ayarlamaları yapabilirsiniz.
İlk önce kurduğumuz sisteme geçiş yapıyoruz.
Zaman ayarını yapıyoruz
Sistem saatini güncelleştiriyoruz
Dil Ayarları
Daha sonra dosyayı kaydedin.
Dil ayarlarımızın işlenmesi için aşağıdaki kodu giriniz.
Daha sonra sistemin varsayılan dilini ayarlayacağız. Aşağıdaki komutu çalıştırın;
Not: Sistemi Türkçe yapmak isterseniz "tr_TR.UTF-8" olarak giriniz.
Klavye Düzeni
Kuruluma ilk başladığımızda klavye düzenini zaten belirtmiştik. Ancak bunu sürekli tekrar tekrar yapmamak için sisteme varsayılan klavye düzenini tanımlıyoruz.
Not: Sizin klavye düzeni ney ise onu giriniz.
Ağ Ayarları
Bu aşamada ağ ayarlarımızı gerçekleştireceğiz.
İlk önce bilgisayarımızın ismini belirlemek için şu komutu giriyoruz.
Not: Buraya istediğiniz ismi girebilirsiniz. Ben örnek olarak bilgisayar adına "MMOTutkunlari" diyorum.
Buraya tanımladığınız isim ağlarda gözükecektir.
hosts ayarlarımızı yapmak için şu komutu giriyorsunuz;
Not: "MMOTutkunlari" yazan yere hostname dosyasına tanımladığınız ismi giriniz. Ve tab tuşu ile boşlukları ayarlayın.
Ağ yönetimi için kurulumun ilk aşamasında NetworkManager kurmuştuk.
Önyükleme Dosyalarını Oluşturmak
Bu aşamada initial ramdisk'i yapılandıracağız. Bunun için aşağıdaki komutu giriniz;
Eğer ls /boot komutunu girerseniz oluşturduğu dosyaları görebilirsiniz.
Root Şifresini Belirlemek
Kuruluma başlamadan önce root şifremizi değiştirmiştik ancak o değişiklik Archiso'yu kapsıyor. Kurduğumuz sistemde de root'a şifre tanımlamamız gerekiyor. Linux işletim sistemlerinde root kullanıcısı en yüksek yetkili hesaptır.
Root şifresini değiştirmek için şu komutu girin;
Başlamadan önce bilmeniz gerekenler. (Videoda da bahsettim iyice dinleyin)
Arch Linux'un resmi wikisine bakarak çeşitli BOOT loader kurulumlarına bakabilirsiniz:
Ben kendi bilgisayarımda kullandığım Arch Linux'da systemd-boot kullanıyorum. Bu yüzden de videoda sanal makina kurulumunda bunu kullandım. Eğer yeterli bilginiz varsa diğer yöntemlere de başvurabilirsiniz.
Systemd-boot hakkında daha fazla bilgi:
İlk önce systemd-boot'u kuracağız
Kurulum bittikten sonra ayarlamaları yapmamız gerekecek. İlk önce varsayılan boot ayarlarını tanımlayalım.
Not: Tab tuşunu kullanın.
Boot aşamasında yüklenecek dosyaları tanımlamak için şu komutu girin;
Not: Sistem dosyalarının kurulu olduğu diskin UUID değerini öğrenmek için lsblk -f komutunu girebilir veya şu komut ile öğrenebilirsiniz.
Bu aşamaları doğru bir şekilde yapmanız gerekir aksi halde sistem açılmayacaktır. Videoyu izleyerek yapmanızı tavsiye ederim.
Eğer fiziksel kurulum yapıyorsanız dosya içeriğinde düzenlemeler yapmanız gerekecek.
Dosyaya düzenlemeleri yaptıktan sonra kayıt ediyoruz.
Şimdi Archiso'yu devredışı bırakıp sistemi kurduğumuz diskten boot etmeye.
İlk önce şu komutu girerek geri archiso'ya dönüyoruz;
archiso'ya mount ettiğimiz diskleri kaldırıyoruz
Sistemi şu komutla kapatıyoruz;
Sistem kapandıktan sonra sanal makina ile kurduysanız iso dosyasını kaldırın. Fiziksel kurulum yaptıysanız aygıtı çıkartın.
Arch Linux'a Merhaba
Daha sonra sistemi tekrardan açıyoruz. Eğer ayarları düzgün yaptıysanız videodaki gibi bir boot ekranı ile karşılaşacaksanız. Arch Linux seçeneğini seçip sistemin açılmasını bekleyin.
NOT: Eğer dual boot kurulumu yaptıysanız bios'dan tanımlamanız gerekecek. Daha sonra bios menüsünden seçebilirsiniz.
İnternete Bağlanalım
Bu aşamada internet bağlantısı olmayacaktır. İnternete hangi yöntemle bağlanıyorsanız wikide yazdığı gibi ayarları yapacaksınız. Ben sanal makina kurduğum için otomatik olarak ayarlı.
Tüm ayarları yaptıktan sonra şu komut ile bağlantıyı sağlıyoruz;
Bağlantıyı test etmek için ping atıyoruz
Sistem her başladığında tekrar tekrar internet bağlantısı ile uğraşmak istemezseniz şu komut ile açılışta otomatik olarak çalışmasını sağlayabilirsiniz.
SSH Bağlantısı
Eğer sisteme SSH ile bağlanmak istiyorsanız burada anlatılanları uygulayın.
Kullanıcı hesapları hakkında detaylı bilgi için Arch Linux wikisine bakabilirsiniz:
Yeni bir kullanıcı oluşturmak için şu komutu girin;
Yeni oluşturduğumuz hesaba şifre tanımlıyoruz.
wheel grubuna sistem dosyalarında değişiklik yapma yetkisi vermek
Arch Linux'da sistem dosyalarında değişiklik yapabilmek için root izinlerine ihtiyacımız var. En basitinden örneklemek gerekirse yeni paketler kurmak vs bunlar hep izin gerekiyor. Bu yüzden sudo yetkisini vermemiz gerekli.
Wheel grubuna sudo yetkisi vermek için şu komutu çalıştırın
Daha sonra şu satırı buluyorsunuz;
Şöyle değiştiriyorsunuz;
Bu aşamada root hesabından çıkıp yeni oluşturduğumuz whistle hesabına geçiyoruz.
Eğer sistemi SSH üzerinden yönetiyorsanız yeni oluşturduğunuz hesap ile de bağlanabilirsiniz.
Ancak sistemi normal kullanıyorsanız şu komutu girerek mevcut oturumdan çıkabilirsiniz;
Daha sonra login kısmına yeni oluşturduğumuz hesabın adını giriyoruz ve şifreyi giriyoruz. Artık buradan sonra sistemi root olarak değil yeni oluşturduğumuz kullanıcı hesabı ile kullanacağız.
Yeni oluşturduğumuz kullanıcının ana dizinine şu komut ile gidebilirsiniz;
pwd komutu girerek mevcut dizini öğrenebilirsiniz. Benim oluşturduğum whistle kullanıcının ana dizini şu;
Not: Yeni oluşturduğumuz hesap ile sisteme bağlandığımız için sistem dosyalarında değişiklik yapacak her kodun başına sudo girmemiz gerekiyor.
Eğer root hesabına girmek isterseniz su komutunu girebilirsiniz.
Kuruluma başlamadan önce git kurmamız gerekiyor. Kurmak için şu komutu giriniz;
Git üzerinden yay kurulumu
İlk önce dosyaları indireceğimiz bir klasör oluşturalım. /home/whistle altına Paketler isminde klasör oluşturuyorum.
Daha sonra Paketler klasörünün içerisine giriyorum.
Daha sonra yay'i git üzerinden sisteme getiriyorum.
İndirme tamamlandıktan sonra yay klasörüne gidiyoruz.
Daha sonra aşağıdaki komutu girerek sistemimize kuruyoruz.
Böylelikle yay kurulumu da tamamlanmış oluyor.
Evet bu yazıyı yazması saatlerimi aldı ancak değdi doğrusu. Videoda kodlar net gözükmediği için yardımcı olması bakımından bu konuyu oluşturdum. Eğer başka platformlarda paylaşacaksanız kaynak göstermeyi unutmayın.
Bu konu içerisinde yer alan bilgiler Arch Linux'un resmi wiki sayfasından edinilmiştir. Konu başlıkları altında linkler verilmiştir.
Bu aşamadan sonra Arch Linux'u hangi amaçla kullanacaksanız işlemlere devam etmeniz gerekiyor. Fiziksel kurulum yapıyorsanız driverları kurmanız gerekecek. Ben bu rehberi burada sonlandırıyorum. Sormak istediğiniz sorular olursa bu konu altından sorabilirsiniz.
Bu konumuzda Arch Linux kurulumunu anlatacağım. Kurulumu sanal olarak gerçekleştireceğiz. Hemen hemen normal kurulumla benzer adımlar yer almaktadır.
Arch Linux nedir?
İleri düzeyde Linux bilgisine sahip olan kullanıcıları hedeflemektedir. Temel mantık olarak sadelik, basit ve kod doğruluğu üzerinedir. Ubuntu, Manjaro gibi dağıtımların aksine kurulumu daha zordur. Ancak öğrendikten sonra basit gelecek. Sadece biraz vakit aldığını söylemek mümkün. Çünkü kurulum sihirbazı bulunmuyor.Güncelleme: Archinstall kurulum sihirbazı eklendi. Eğer normal kurulumu gerçekleştirmek isterseniz yazının devamını okuyabilirsiniz. Archinstall hakkında detaylı bilgiyi
Linkleri görebilmek için
giriş yap veya kayıt ol.
edinebilirsiniz.Temel kurulumda sadece sistemin çalışması için gerekli olanlar yüklenir. Arch Linux'u hangi amaç ile kullanacaksanız kurulumu o yönde yapmanız gerekecek.
Kurulum İçin Ne Gerekli?
İlk önce Archiso'yu indirmeniz gerekiyor. İndirmek için şuraya gidiniz:
Linkleri görebilmek için
giriş yap veya kayıt ol.
Daha sonra bulunduğunuz coğrafi konuma en yakın kaynaktan indirebilirsiniz. Kaynağa geldikten sonra archlinux-202x.xx.xx-x86_64.iso dosyasını indiriniz.
Ben rehberi 16 Mayıs 2021 tarihinde hazırladım. O zaman en güncel sürüm archlinux-2021.05.01-x86_64.iso buydu.
Bu rehber 2021.05 tarihinde yayımlanan archiso için anlatılmıştır. Zamanla değişiklikler meydana gelebilir.
Sanal Olarak Kurmak İçin
Sanal olarak Arch Linux'u kuracaksanız sanallaştırma programlarından bir tanesini indirmeniz gerekli. Ben bu rehberde Oracle VM VirtualBox kullanıyorum. Programı indirmek için
Linkleri görebilmek için
giriş yap veya kayıt ol.
.Fiziksel Olarak Kurmak İçin
Fiziksel olarak Arch Linux'u kurmak isterseniz indirdiğiniz iso dosyasını boot edilebilir halde bir USB'ye veya DVD'ye yazabilirsiniz.Arch Linux Kurulum USB'si Hazırlama buradan detaylı bilgiyi edinebilirsiniz.
Fiziksel kuruluma başlamadan önce BIOS ayarlarından Secure Boot'u kapatmanız gerekiyor.
Diğer Gerekli Olanlar
Arch Linux'u kurmak için aktif bir internet bağlantısına sahip olmanız gerekmektedir.Arch Linux Kurulumu
Aşağıdaki videolu rehberi izleyerek Arch Linux kurulumuna başlayabilirsiniz. Kurulum UEFI sistemler içindir.Not: Fiziksel kurulum aşamasında dual boot yapacaksanız. (Örneğin Windows'un yanına) tekrardan EFI partition'u oluşturmanıza gerek yok. Windows için ayrılan EFI'yı kullanabilirsiniz.
Kullandığım Komutlar
Archiso'yu boot ettikten sonra sistemi kurmaya geçmeden önce bazı ayarlar yapacağız.Klavye düzenini değiştiriyoruz. Eğer Türkçe QWERTY kullanıyorsanız şu komutu yazın;
Boot modunu doğrulamak isterseniz;
Sistemi internete bağlıyoruz.
Not: Sanal makina olarak kurduğum için otomatik bağlantıyı algılıyor. Eğer sizde bağlanmazsa wikide belirtildiği gibi internete bağlamanız gerekiyor.
Fiziksel kurulumda kablosuz olarak bağlanmak isterseniz;
komutunu çalıştırın daha sonra şu komutu girerek sisteminizdeki wi-fi sürücülerini bulun.
Şimdi wi-fi ağlarını taratmak için şu kodu çalıştırın;
Bulduğu kablosuz ağların listesini şu komut ile getirin;
Kablosuz ağıma bağlanmak için şu kodu yazıyorum;
komutunu çalıştırın daha sonra şu komutu girerek sisteminizdeki wi-fi sürücülerini bulun.
Bende wlan0 olarak isimlendirmiş.
Şimdi wi-fi ağlarını taratmak için şu kodu çalıştırın;
Bulduğu kablosuz ağların listesini şu komut ile getirin;
Benim kablosuz ağ adım: BelesBuldunCehhhk
Kablosuz ağıma bağlanmak için şu kodu yazıyorum;
Eğer kablosuz ağ şifreli ise passphare karşısına şifresinizi yazın.
İnternete bağlandığımızı kontrol etmek için foruma ping atıyoruz.
Sistem saatini güncelliyoruz.
Ben videoda kurulumu daha rahat yapabilmek için SSH bağlantısını aktif ettim. Eğer SSH bağlantısını aktif etmek istemiyorsanız SPOILER kısmında anlattıklarımı es geçin.
Burayı görüntülemek için üye girişi yapmalı veya kayıt olmalısınız.
Diskleri Biçimlendirmek
Biz kurulumu UEFI olarak yaptığımızdan dolayı diskleri 3 parçaya ayıracğız. EFI bölümü, Swap bölümü ve Root bölümü olmak üzere.
Arch Linux'un resmi wikisinden diğer kurulumlarda ne kadar partition ayarlayabileceğinize bakabilirsiniz.
Bu komutları videoyu izleyerek kullanın.
Mevcut diskleri listelemek
Bende kurulum yapacağım diskin adı sda
Not: Eğer fiziksel kurulum yapacaksanız ve diskte verileriniz varsa hangi kısıma kurduğunuza dikkat edin. Aksi halde verilerinizi kaybedebilirsiniz.
Diski bölümlere ayırmak için şu komutu girin;
Not: /dev/sda benim Arch Linux'u kuracağım yer.
Daha sonra açılan pencerede disklerimizi ayarlıyoruz.
İlk önce EFI partitionu oluşturuyoruz. 260MB alan verin ve partition türünü giriniz. Tür idsi: ef00
LABEL bilgisine: EFI yazıyoruz.
NOT: Dual boot kuracaksanız EFI bölümünü tekrardan oluşturmayın!
Daha sonra SWAP alanını oluşturuyoruz. Ben kurulum rehberinde sanal diske 8GB alan vermiştim. Bu yüzden 1GB vereceğim. Minimum 512MB verin. Swap alanını fazla tutmakta fayda var. Önerilen şudur. Bilgisayardaki RAM Miktarı * 1.5 GB. Yani 8GB Ram varsa 12GB swap alanı ayırın.
LABEL bilgisine: SWAP yazıyoruz.
Kalan diski ise Arch Linux dosyalarının depolanacağı kısım olacak.
LABEL bilgisine: ROOT yazıyoruz.
Daha sonra Write deyip çıkıyoruz.
Disklerimizi yapacağımız kurulum moduna göre bölümlere ayırdık şimdi sıra geldi bunları formatlamaya. Tekrardan lsblk -f komutunu girerek disklerin bilgisini öğreniyoruz. Bende şu şekilde. (Sizde isimler farklı olabilir dikkat edin!)
| /dev/sda1 | EFI |
| /dev/sda2 | SWAP |
| /dev/sda3 | ROOT |
EFI bölümünü formatlamak için şu komutu girin. (Eğer dual boot kuruyorsanız formatlamayın.)
Swap bölümü tanımlıyoruz.
Sistem dosyalarının kurulu olduğu bölümü formatlıyoruz.
Tüm işlemleri bitirdikten sonra tekrardan lsblk -f komutu ile kontrol edebilirsiniz. Videodan bakarak çıktının nasıl olduğunu görebilirsiniz.
Mount
Archiso aracılığıyla sistemi kuracağız. İlk önce yeni oluşturduğumuz bu diskleri archiso'ya mount etmemiz gerekecek.
Root bölümünü mount ediyoruz.
Boot klasörünü ayarlıyoruz
EFI klasörünü oluşturuyoruz.
Daha sonra EFI partiton'u oluşturduğumuz klasöre mount ediyoruz.
NOT: Dual boot kurulum yapıyorsanız efi klasörünü oluşturmanıza gerek yok. Bu kurulumda zaten mevcut diski mount edeceksiniz. Ancak bu rehber tek bir kurulum olduğu için hepsini oluşturuyoruz.
Arch Linux Sistem Dosyaları ve Ek Paketlerin Kurulumu
Bu aşamadan sonra sistem dosyalarını kuracağız. Sistem dosyalarını tekrardan indirecek. Mirrorlist'leri kontrol etmek isterseniz şu komutu girin.
En üstte olan öncelikli sırada yer alır. Coğrafi konumuza en yakın olan kaynakları en üste ekleyebilirsiniz.
Sistem dosyalarını kurmak için şu komutu çalıştırın
NOT: Burada kendi Arch Linux kurulumunuza göre gerekli olan paketleri kurabilirsiniz. Ben sanal sunucuya temel dosyaları yükledim.
vim => Editör
iproute2 => (ip link, ip address show gibi komutları ekler) net-tools paketi yerine iproute2 kurabilirsiniz. Daha fazla bilgi için
Linkleri görebilmek için
giriş yap veya kayıt ol.
.iwd => kablosuz bağlantı
NOT2: Fiziksel kurulum yapıyorsanız ve işlemciniz INTEL ise intel-ucode paketini, AMD ise amd-ucode paketini kurunuz.
Daha sonra sistem ne kadar dosya indireceğini ve kurulumun ne kadar alan kaplayacağını belirtecek. Gelen soruya "y" diyoruz daha sonra kurulmasını bekliyoruz.
Daha sonra şu komutu çalıştırınız;
Bu komut sayesinde disk bölümlerimizin bilgileri /mnt/etc/fstab dosyasında yer alacak.
Dosya içeriğini görmek isterseniz şu komutu çalıştırabilirsiniz
Sistem Ayarlarını Yapmak
Sistem dosyalarını kurduktan sonra bazı ayarlamaları yapmamız gerekecek. Ayarlamaları gerçekleştirdikten sonra kendi Arch Linux kurulumunuza göre gerekli paketleri kurabilir ve ayarlamaları yapabilirsiniz.
İlk önce kurduğumuz sisteme geçiş yapıyoruz.
Zaman ayarını yapıyoruz
Sistem saatini güncelleştiriyoruz
Dil Ayarları
Burada "en_US.UTF-8 UTF-8" başındaki # işaretini kaldırıyoruz. Türkçe eklemek istersenizde dosyada aşağıya gelin ve "tr_TR.UTF-8 UTF-8" başındaki # işareti kaldırın.
Daha sonra dosyayı kaydedin.
Dil ayarlarımızın işlenmesi için aşağıdaki kodu giriniz.
Daha sonra sistemin varsayılan dilini ayarlayacağız. Aşağıdaki komutu çalıştırın;
İçeriğine şu şekilde tanımlayın;
Kod:
LANGUAGE=en_US.UTF-8
LANG=en_US.UTF-8
LC_ALL=en_US.UTF-8Klavye Düzeni
Kuruluma ilk başladığımızda klavye düzenini zaten belirtmiştik. Ancak bunu sürekli tekrar tekrar yapmamak için sisteme varsayılan klavye düzenini tanımlıyoruz.
İçeriğini şu şekilde tanımlayın;
Kod:
KEYMAP=trqAğ Ayarları
Bu aşamada ağ ayarlarımızı gerçekleştireceğiz.
İlk önce bilgisayarımızın ismini belirlemek için şu komutu giriyoruz.
İçeriğini şu şekilde tanımlayın;
Kod:
MMOTutkunlariBuraya tanımladığınız isim ağlarda gözükecektir.
hosts ayarlarımızı yapmak için şu komutu giriyorsunuz;
İçeriğini şu şekilde tanımlayın;
Kod:
127.0.0.1 localhost
::1 localhost
127.0.0.1 MMOTutkunlari.localdomain MMOTutkunlariAğ yönetimi için kurulumun ilk aşamasında NetworkManager kurmuştuk.
Önyükleme Dosyalarını Oluşturmak
Bu aşamada initial ramdisk'i yapılandıracağız. Bunun için aşağıdaki komutu giriniz;
Eğer ls /boot komutunu girerseniz oluşturduğu dosyaları görebilirsiniz.
Root Şifresini Belirlemek
Kuruluma başlamadan önce root şifremizi değiştirmiştik ancak o değişiklik Archiso'yu kapsıyor. Kurduğumuz sistemde de root'a şifre tanımlamamız gerekiyor. Linux işletim sistemlerinde root kullanıcısı en yüksek yetkili hesaptır.
Root şifresini değiştirmek için şu komutu girin;
BOOT Loader Kurulumu
Sistemimizi kurduk ve temel ayarları yaptık. Ancak biz bilgisayarı kapatacağız, yeniden başlatacağız. Tekrardan işletim sistemine girebilmek için boot'u kurmamız gerekecek. Şuan için Archiso aracılığıyla sisteme erişebiliyoruz. Ancak bizim ISO dosyasından kurtulmamız gerekiyor.Başlamadan önce bilmeniz gerekenler. (Videoda da bahsettim iyice dinleyin)
Arch Linux'un resmi wikisine bakarak çeşitli BOOT loader kurulumlarına bakabilirsiniz:
Linkleri görebilmek için
giriş yap veya kayıt ol.
Ben kendi bilgisayarımda kullandığım Arch Linux'da systemd-boot kullanıyorum. Bu yüzden de videoda sanal makina kurulumunda bunu kullandım. Eğer yeterli bilginiz varsa diğer yöntemlere de başvurabilirsiniz.
Systemd-boot hakkında daha fazla bilgi:
Linkleri görebilmek için
giriş yap veya kayıt ol.
İlk önce systemd-boot'u kuracağız
Not: Kurulumda boot dosyalarını /mnt/boot klasörüne tanımlamıştım.
Kurulum bittikten sonra ayarlamaları yapmamız gerekecek. İlk önce varsayılan boot ayarlarını tanımlayalım.
İçeriğini şu şekilde değiştirin;
Kod:
timeout 5
default arch.confBoot aşamasında yüklenecek dosyaları tanımlamak için şu komutu girin;
İçeriğini şu şekilde değiştirin;
Kod:
title Arch Linux
linux /vmlinuz-linux
initrd /initramfs-linux.img
options root=UUID=BURAYA_SISTEM_DOSYALARININ_BULUNDUGU_DISK_KIMLIGI rwBu aşamaları doğru bir şekilde yapmanız gerekir aksi halde sistem açılmayacaktır. Videoyu izleyerek yapmanızı tavsiye ederim.
Eğer fiziksel kurulum yapıyorsanız dosya içeriğinde düzenlemeler yapmanız gerekecek.
Kod:
title Arch Linux
linux /vmlinuz-linux
initrd /intel-ucode.img
initrd /initramfs-linux.img
options root=UUID=BURAYA_SISTEM_DOSYALARININ_BULUNDUGU_DISK_KIMLIGI rw
Burayı görüntülemek için üye girişi yapmalı veya kayıt olmalısınız.
Dosyaya düzenlemeleri yaptıktan sonra kayıt ediyoruz.
Şimdi Archiso'yu devredışı bırakıp sistemi kurduğumuz diskten boot etmeye.
İlk önce şu komutu girerek geri archiso'ya dönüyoruz;
archiso'ya mount ettiğimiz diskleri kaldırıyoruz
Sistemi şu komutla kapatıyoruz;
Sistem kapandıktan sonra sanal makina ile kurduysanız iso dosyasını kaldırın. Fiziksel kurulum yaptıysanız aygıtı çıkartın.
Arch Linux'a Merhaba
Daha sonra sistemi tekrardan açıyoruz. Eğer ayarları düzgün yaptıysanız videodaki gibi bir boot ekranı ile karşılaşacaksanız. Arch Linux seçeneğini seçip sistemin açılmasını bekleyin.
NOT: Eğer dual boot kurulumu yaptıysanız bios'dan tanımlamanız gerekecek. Daha sonra bios menüsünden seçebilirsiniz.
İnternete Bağlanalım
Bu aşamada internet bağlantısı olmayacaktır. İnternete hangi yöntemle bağlanıyorsanız wikide yazdığı gibi ayarları yapacaksınız. Ben sanal makina kurduğum için otomatik olarak ayarlı.
Tüm ayarları yaptıktan sonra şu komut ile bağlantıyı sağlıyoruz;
Bağlantıyı test etmek için ping atıyoruz
Sistem her başladığında tekrar tekrar internet bağlantısı ile uğraşmak istemezseniz şu komut ile açılışta otomatik olarak çalışmasını sağlayabilirsiniz.
SSH Bağlantısı
Eğer sisteme SSH ile bağlanmak istiyorsanız burada anlatılanları uygulayın.
Burayı görüntülemek için üye girişi yapmalı veya kayıt olmalısınız.
Yeni Kullanıcı Oluşturmak
Root ile Linux kullanmak pek tavsiye edilmiyor. Bu yüzden kendimize kullanıcı hesabı oluşturacağız.Kullanıcı hesapları hakkında detaylı bilgi için Arch Linux wikisine bakabilirsiniz:
Linkleri görebilmek için
giriş yap veya kayıt ol.
Yeni bir kullanıcı oluşturmak için şu komutu girin;
NOT: Whistle yazan yere kendi kullanıcı adınızı giriniz. /bin/bash ise bu kullanıcıya tanımlı olan shell.
Yeni oluşturduğumuz hesaba şifre tanımlıyoruz.
wheel grubuna sistem dosyalarında değişiklik yapma yetkisi vermek
Arch Linux'da sistem dosyalarında değişiklik yapabilmek için root izinlerine ihtiyacımız var. En basitinden örneklemek gerekirse yeni paketler kurmak vs bunlar hep izin gerekiyor. Bu yüzden sudo yetkisini vermemiz gerekli.
Wheel grubuna sudo yetkisi vermek için şu komutu çalıştırın
Daha sonra şu satırı buluyorsunuz;
Kod:
# %wheel ALL=(ALL) ALLŞöyle değiştiriyorsunuz;
Kod:
%wheel ALL=(ALL) ALLBu aşamada root hesabından çıkıp yeni oluşturduğumuz whistle hesabına geçiyoruz.
Eğer sistemi SSH üzerinden yönetiyorsanız yeni oluşturduğunuz hesap ile de bağlanabilirsiniz.
Oluşturduğumuz whistle ile ssh bağlantısı kurmak için şu komutu girin;
Daha sonra login kısmına yeni oluşturduğumuz hesabın adını giriyoruz ve şifreyi giriyoruz. Artık buradan sonra sistemi root olarak değil yeni oluşturduğumuz kullanıcı hesabı ile kullanacağız.
Yeni oluşturduğumuz kullanıcının ana dizinine şu komut ile gidebilirsiniz;
pwd komutu girerek mevcut dizini öğrenebilirsiniz. Benim oluşturduğum whistle kullanıcının ana dizini şu;
Not: Yeni oluşturduğumuz hesap ile sisteme bağlandığımız için sistem dosyalarında değişiklik yapacak her kodun başına sudo girmemiz gerekiyor.
Eğer root hesabına girmek isterseniz su komutunu girebilirsiniz.
AUR Kurulumu
AUR kullanmak istiyorsanız yay kurmanız gerekecek.Kuruluma başlamadan önce git kurmamız gerekiyor. Kurmak için şu komutu giriniz;
Git üzerinden yay kurulumu
İlk önce dosyaları indireceğimiz bir klasör oluşturalım. /home/whistle altına Paketler isminde klasör oluşturuyorum.
Daha sonra Paketler klasörünün içerisine giriyorum.
Daha sonra yay'i git üzerinden sisteme getiriyorum.
İndirme tamamlandıktan sonra yay klasörüne gidiyoruz.
Daha sonra aşağıdaki komutu girerek sistemimize kuruyoruz.
Böylelikle yay kurulumu da tamamlanmış oluyor.
Evet bu yazıyı yazması saatlerimi aldı ancak değdi doğrusu. Videoda kodlar net gözükmediği için yardımcı olması bakımından bu konuyu oluşturdum. Eğer başka platformlarda paylaşacaksanız kaynak göstermeyi unutmayın.
Bu konu içerisinde yer alan bilgiler Arch Linux'un resmi wiki sayfasından edinilmiştir. Konu başlıkları altında linkler verilmiştir.
Bu aşamadan sonra Arch Linux'u hangi amaçla kullanacaksanız işlemlere devam etmeniz gerekiyor. Fiziksel kurulum yapıyorsanız driverları kurmanız gerekecek. Ben bu rehberi burada sonlandırıyorum. Sormak istediğiniz sorular olursa bu konu altından sorabilirsiniz.
Son düzenleme:
