1.2 Astronominin Doğuşu

Kervan​

Eskiden, İsfahan şehrinde, Hasan adında genç bir kervancı yaşardı. Kervan sahipleri kervalarını çok güvendikleri Hasan'a gönül rahatlığıyla teslim edenler ve onun, kervandaki malları kendi malıymış gibi koruyup gözeteceğini bilirlerdi.

Günlerden bir gün, Hasan İsfahan'dan kuzeydoğudaki Meşhed'e gitmek üzere, kumaş yüklü deve kervanıyla yola çıkar. Kervan birkaç gün sonra Deştikebir Çölü'ne varır. İlk bakışta uçsuz bucaksız gibi görünen bir kum yığını gözlerinin önünde uzayıp gitmektedir. Bir kuyudan su tedarikini yapan kervan çöle girer. Aradan geçen bir hafta sonunda kervan ağır ağır ilerlemeye devam etmektedir. Her şey yolunda giderken kervanın lideri ve yol göstericisi olan eşeği yılan sokar. Hasan ne yapacağını bilemez durumdadır. Eşeği olmadan çölde yolunu nasıl bulacağını düşünür. Çünkü gece devler çölde yön bulamaz ve kaybolur. Buna rağmen yola devam etmeye karar verir. Gece gündüz demeden yol alarak kervanı Meşhed'e ulaştırmayı başarır.

Hasan kervanını Meşhed'e ulaştırırken özellikle geceleri yön bulma konusunda nasıl bir yol izlemiş olabilir?

Hepsini görmek için tıklayın...

İlk çağlarda günlük yaşam bugünkü kadar karmaşık değildi. Atmosfer daha temiz, açık ve gözlem yapmaya uygundu. İnsanlar gökyüzü ile daha çok ilgilenebiliyordu. İlgilerini çeken her şeyi kayalara işlemişlerdi. Bunlardan bazıları günümüze ulaşabilmiştir..

Astronominin gelişimi tarım çalışmaları ile başlamıştır. Tarım, mevsimlerin zamanını önceden bilmeye, yani takvim bilgisine ihtiyaç gösterir. Takvim ise gök cisimlerinin hareketlerinin bilinmesi ve anlaşılması demektir.

Mısırlılar takvim ile yakından ilgilenmişlerdir. Çünkü Nil Nehri, onların yaşam kaynağıydı, her yıl aynı dönemde taşıyordu. Toprağım sürülmesi, tohum ekimi ve ürün toplama gibi tarımsal çalışmalar için en elverişli zamanların bilinmesi takvim çalışmalarının önemini artmıştır.

Eski çağlarda insanlar tarımsal çalışmalarını gerçekleştirebilmek, gece yolculuklarında kervanların yön verebilmek, dinî günleri belirlemek gibi ihtiyaçlardan dolayı astronomiye ilgi duymuşlardır. Böylece astronomi günlük yaşama girmiştir.

Günümüz astronomisindeki temel bilgi ve gözlem aletlerinin gelişmesinde katkıda bulunan Batılı bilginlerden Nicolaus Copernicus (Nikolaus Kopernikus)'u ve Türk-İslam bilginlerinden de Ali Kuşcu'yu örnek verebiliriz.